Gdańsk, portowe miasto położone nad Zatoką Gdańską Morza Bałtyckiego, to miejsce o niezwykłej historii, gdzie hanzeatycka przeszłość spotyka się z nowoczesnością, a bogactwo architektury zachwyca każdego odwiedzającego. To także symbol wolności - tutaj rozpoczęła się II wojna światowa, tu również narodził się ruch Solidarności, który przyczynił się do upadku komunizmu w Europie Środkowo-Wschodniej.
Historia Gdańska
Historia Gdańska sięga wczesnego średniowiecza, ale prawdziwy rozkwit miasta rozpoczął się w XIII wieku, gdy otrzymało prawa miejskie. Od XIV wieku Gdańsk był członkiem Hanzy - potężnego związku miast handlowych basenu Morza Bałtyckiego i Północnego. Jako kluczowy port w eksporcie polskiego zboża i importerze towarów luksusowych, miasto szybko się bogaciło.
Od 1457 roku Gdańsk był częścią Korony Polskiej jako autonomiczne miasto, co zapewniło mu okres prosperity trwający kilka stuleci. Gdańscy kupcy utrzymywali kontakty handlowe z całą Europą, a miasto stało się jednym z najważniejszych ośrodków kultury i sztuki w tej części kontynentu.
II wojna światowa rozpoczęła się właśnie w Gdańsku, a dokładniej na pobliskim Westerplatte, gdzie 1 września 1939 roku niemiecki pancernik Schleswig-Holstein otworzył ogień do polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej. Podczas wojny miasto zostało w dużej mierze zniszczone, a po 1945 roku odbudowane z poszanowaniem historycznego charakteru.
W 1980 roku w Stoczni Gdańskiej narodziła się "Solidarność" - pierwszy w krajach komunistycznych niezależny związek zawodowy, który pod przywództwem Lecha Wałęsy rozpoczął pokojową walkę o prawa pracownicze i demokratyzację Polski, przyczyniając się do upadku systemu komunistycznego.
Co warto zobaczyć w Gdańsku
Główne Miasto
Serce historycznego Gdańska to Główne Miasto z jego najbardziej reprezentacyjną ulicą - Drogą Królewską. Spacer tą trasą, rozpoczynający się od Bramy Wyżynnej, przez Złotą Bramę, ulicę Długą, Długi Targ, aż do Zielonej Bramy, to podróż przez historię miasta. Po drodze mijamy takie perełki jak:
- Ratusz Głównego Miasta - gotycko-renesansowy budynek z charakterystyczną wieżą, z której codziennie w południe rozbrzmiewa hejnał gdański
- Fontannę Neptuna - symbol miasta i popularne miejsce spotkań
- Dwór Artusa - dawne miejsce spotkań gdańskich kupców, dziś muzeum
- Złotą Kamienicę - bogato zdobioną renesansową kamienicę
- Zieloną Bramę - dawną rezydencję królewską, dziś część Muzeum Narodowego
Długie Pobrzeże i Żuraw
Spacer wzdłuż Motławy to jedna z największych przyjemności podczas wizyty w Gdańsku. Długie Pobrzeże, z rzędem kolorowych kamieniczek, tworzy niezapomniany widok. Najbardziej charakterystycznym elementem krajobrazu jest tu Żuraw - średniowieczny dźwig portowy, będący częścią Muzeum Morskiego. To największy zachowany dźwig z tego okresu w Europie.
Kościół Mariacki
Największa ceglana świątynia w Europie, której budowa trwała 159 lat (1343-1502). Wnętrze kryje wiele cennych dzieł sztuki, w tym XV-wieczny zegar astronomiczny, ołtarz Ferberów i "Sąd Ostateczny" Hansa Memlinga. Warto wspiąć się na wieżę (408 schodów!), z której roztacza się spektakularny widok na całe miasto.
Westerplatte
Półwysep w gdańskim porcie, gdzie rozpoczęła się II wojna światowa. Dziś znajduje się tu pomnik Obrońców Wybrzeża i ruiny wartowni. To miejsce pamięci o heroicznej obronie polskiej załogi przed przeważającymi siłami niemieckimi we wrześniu 1939 roku.
Europejskie Centrum Solidarności
Nowoczesne muzeum i ośrodek edukacyjny poświęcony historii ruchu Solidarność i innym ruchom demokratycznym w Europie. Budynek o charakterystycznej rdzawej fasadzie nawiązującej do kadłubów statków znajduje się na terenie byłej Stoczni Gdańskiej, gdzie narodził się ruch Solidarności.
Muzeum II Wojny Światowej
Jedno z najnowocześniejszych muzeów w Polsce, otwarte w 2017 roku. Przedstawia historię II wojny światowej z perspektywy nie tylko polskiej, ale również globalnej, kładąc nacisk na doświadczenia cywilów. Ekspozycja jest niezwykle poruszająca i bogata w multimedialne elementy.
Bursztyn - złoto Bałtyku
Gdańsk od wieków słynie z obróbki bursztynu - "złota Bałtyku". W mieście znajduje się wiele galerii i sklepów oferujących biżuterię i ozdoby z tego wyjątkowego kamienia. Warto odwiedzić Muzeum Bursztynu, mieszczące się w zabytkowym Zespole Przedbramia, gdzie można poznać historię i procesy tworzenia się bursztynu oraz podziwiać wyjątkowe okazy, w tym inkluzje owadów sprzed milionów lat.
Kulinarne odkrycia
Kuchnia gdańska to fascynujące połączenie wpływów polskich, kaszubskich, niemieckich i skandynawskich. Będąc w Gdańsku, koniecznie spróbuj:
- Goldwasser - lokalnego likieru z płatkami złota
- Zupy rybnej lub kremowej zupy z bałtyckich ryb
- Śledzi po kaszubsku - marynowanych w oleju z cebulą i przyprawami
- Pstrąga po gdańsku - pieczonego z migdałami
- Pierników gdańskich - tradycyjnych korzennych ciastek
Praktyczne informacje
Jak dotrzeć: Gdańsk ma międzynarodowe lotnisko im. Lecha Wałęsy z połączeniami do wielu europejskich miast. Jest też dobrze skomunikowany kolejowo z resztą Polski.
Poruszanie się po mieście: Gdańsk ma świetną komunikację miejską (tramwaje i autobusy). Warto kupić kartę turystyczną, która zapewnia nieograniczone przejazdy i zniżki do muzeów. Historyczne centrum najlepiej zwiedzać pieszo.
Kiedy jechać: Najlepszy czas na odwiedzenie Gdańska to lato (czerwiec-sierpień), gdy można połączyć zwiedzanie miasta z wypoczynkiem na pobliskich plażach w Sopocie czy Jelitkowie. W tym czasie odbywa się też wiele wydarzeń kulturalnych, w tym słynny Jarmark św. Dominika - jedno z największych tego typu wydarzeń w Europie.
Gdańsk to miasto, które zachwyca swoją historią, architekturą i atmosferą. To miejsce, gdzie na każdym kroku czuć ducha historii, a jednocześnie tętniące życiem, nowoczesne miasto. Niezależnie czy interesuje Cię historia, architektura, sztuka czy dobra kuchnia - w Gdańsku znajdziesz coś dla siebie.